Kim ko'ruptur bir quyosh...
G'azallar tahlili
Fitnalik to'qquz falak girdingda, jono, turfadur,
Kim, ko'ruptur bir quyosh davrinda mundoq holalar.
Navoiy bu yerda sayyoralarning quyosh atrofida aylanishini nazarda tutmoqda. Sening oldingda to’qqiz sayyora aylanmoqdaki, quyosh bu sayyoralarga markaz bo’lganidan buyon bu holat hali yuz bermagan edi. Sen quyoshdan ham ko’ra nurliroqsanki, natijada to’qqiz falak quyoshning gardishi atrofida emas, balki sening atrofingda aylanmoqda, demoqchi shoir.
Bordilar ahbobu men yig'larmen o'z ahvolima,
Korvondin qolg'an it yanglig'ki, qilg'ay nolalar.
Do’stlarim(ahbob) kelishganda meni o’z ahvolimga karvondan qolib ketgan itdek yig’layotganligimni ko’rishdi, deb tasvirlaydi Navoiy o’z lirik qahramonining holatini. Boshqa xabarlarda ko’rsatib o’tganimdek, bu yerda tamsil san’atidan foydalanilgan hamda ushbu san’atni qo’llashga “It hurar –karvon o’tar” maqoli asos qilib olingan. O’tgan asrlarda karvonning o’tayotganligini karvonning iti hurishidan bilishgan ekan. Xudo ko’rsatmasin-u, karvon iti cho’lda qolib ketsa, u o’limga mahkum qilinganligi bilan teng bo’lgan. Sababi cho’lda na suv va na yemak bor. Agarki o’zga karvon tasodif tufayli cho’ldan o’tib itni qutqarib qolmasa, albatta. Karvondan qolib ketgan itni osmonga qarab uvlashdan(nolishdan) o’zga iloji bo’lmagan. Bu yerda, oshiqning ahvoli – “hayot karvoni”dan qolib ketganligiga mengzanilmoqda.
Ko'hi g'am bo'ldi Navoiy, lolalar-gulgun sirishk,
Tog' agar budur, bale, ashk o'lg'usidur lolalar.
G’amlarimdan tog’ paydo bo’ldiki, ko’zyoshlarim esa bu tog’dagi lolalardir deb tashbehlaydi shoir.
Sharh muallifi Nigora opa Umarova
Kim, ko'ruptur bir quyosh davrinda mundoq holalar.
Navoiy bu yerda sayyoralarning quyosh atrofida aylanishini nazarda tutmoqda. Sening oldingda to’qqiz sayyora aylanmoqdaki, quyosh bu sayyoralarga markaz bo’lganidan buyon bu holat hali yuz bermagan edi. Sen quyoshdan ham ko’ra nurliroqsanki, natijada to’qqiz falak quyoshning gardishi atrofida emas, balki sening atrofingda aylanmoqda, demoqchi shoir.
Bordilar ahbobu men yig'larmen o'z ahvolima,
Korvondin qolg'an it yanglig'ki, qilg'ay nolalar.
Do’stlarim(ahbob) kelishganda meni o’z ahvolimga karvondan qolib ketgan itdek yig’layotganligimni ko’rishdi, deb tasvirlaydi Navoiy o’z lirik qahramonining holatini. Boshqa xabarlarda ko’rsatib o’tganimdek, bu yerda tamsil san’atidan foydalanilgan hamda ushbu san’atni qo’llashga “It hurar –karvon o’tar” maqoli asos qilib olingan. O’tgan asrlarda karvonning o’tayotganligini karvonning iti hurishidan bilishgan ekan. Xudo ko’rsatmasin-u, karvon iti cho’lda qolib ketsa, u o’limga mahkum qilinganligi bilan teng bo’lgan. Sababi cho’lda na suv va na yemak bor. Agarki o’zga karvon tasodif tufayli cho’ldan o’tib itni qutqarib qolmasa, albatta. Karvondan qolib ketgan itni osmonga qarab uvlashdan(nolishdan) o’zga iloji bo’lmagan. Bu yerda, oshiqning ahvoli – “hayot karvoni”dan qolib ketganligiga mengzanilmoqda.
Ko'hi g'am bo'ldi Navoiy, lolalar-gulgun sirishk,
Tog' agar budur, bale, ashk o'lg'usidur lolalar.
G’amlarimdan tog’ paydo bo’ldiki, ko’zyoshlarim esa bu tog’dagi lolalardir deb tashbehlaydi shoir.
Sharh muallifi Nigora opa Umarova
